در جهت‌گیری نوین بنیاد خیریه حضرت علی علاوه بر تداوم رویکرد حمایتی از زنان سرپرست خانوار، این رویکرد نیز در جریان است تا با برنامه‌ریزی‌های مناسب، انگیزه و خودباوری در زنان سرپرست خانوار تقویت شود تا اینکه به تدریج با کاهش وابستگی مالی به سازمان حمایتی، مسیر زندگی خود را بازیابی کنند. بدون تردید در ایجاد انگیزه برای بازتوانی و بهبود کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار، آموزش و مشاوره نقشی کلیدی دارند. بر این اساس در ادامه اجرای برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای بنیاد خیریه، کارگاه دیگری با عنوان «انگیزه و توانمندسازی» با تسهیگری و هدایت آقای دکتر اسماعیلی پنجشنبه پنجم مرداد 1396 با حضور زنان مددجو در محل بنیاد برگزار شد.
در آغاز کارگاه آموزشی بر روي برخي از صندلي‌ها عكس‌هایی از خرسی با حالات مختلف گذارده شد و استاد از حاضران درخواست کرد هر کدام با توجه به انگيزه خود برای آمدن به جلسه يكي از عكس‌ها را انتخاب كند. سپس آقای اسماعیلی با انتخاب یکی از عکس‌ها انگیزه خود را از آمدن به جلسه ایجاد پرسش بیان کردند؛ بدين معنا كه با طرح پرسش، تجربيات خود را برای افزایش كيفيت زندگي‌مان در اختيار يكديگر قراردهیم. به زعم ایشان پرسشگري رمز موفقيت است، كساني كه پرسش‌هاي خوبي دارند، خوب فكر مي‌كنند و در نتيجه مي‌توانند تصميمات بهتري براي برآوردن نيازهايشان بگيرند.
پس از آن هر یک از حضار علت انتخاب عكس و در حقيقت انگيزه خود برای شركت در جلسه را بیان کردند. برخی انگیزه خود را شاد بودن و داشتن زندگي شاد و موفق طرح کردند و اظهار داشتند كه شركت در اين جلسات برای آنان مفيد بوده است، انگیزه‌های شرکت کنندگان برای حضور در جلسات بنیاد در زیر مشاهده می‌شود:
|
انگیزه شرکت کنندگان برای شرکت در برنامه‌های بنیاد |
|
| -شاد باشم و شاد زندگي كنم، اين كلاس‌ها خيلي كمكم ميكند.
-با انگيزه قوي مي‌آيم، صحبت‌ها را بشنوم و ايده بگيرم. -در لحظه زندگي كنم، آن لحظه را براي خودم به بهترين شكل رقم بزنم يعني سعي مي‌كنم كه بهترين حرف را بزنم و … و بر أساس توانايي كه دارم بهتر عمل كنم. -براي كنترل و فرو بردن خشم -در طول هفته احساس غمگينی و عصباني دارم، به اينجا مي‌آيم كه اين حس را فراموش كنم و ياد بگيرم كه چگونه مسائلي كه عصبانيم كرده را فراموش كنم. -درست فكر كردن، وقتي درست فكر كنيم اتفاق خوب هم در زندگي خواهد افتاد و نتيجه بهتري هم مي‌گيريم. |
-شاد باشم و استرس‌هايم را با كسب مهارت كم كنم.
-آرامش پيدا كنم. -هفته سخت و پر اضطراب داشتم، ميايم اينجا تا بهتر شوم. -قبلا احساس پوچي و بي عرضگي مي‌كردم ولي الان فكر مي‌كنم كه بهتر شدم و بهتر خواهم شد. قبلا كوچكترين اتفاق خوب زندگي را به حساب شانس مي‌گذاشتم ولي الان از توانمندي خودم ميدانم. مثال: فراهم كردن شرايط جوجه كشي براي فرزندم با خلاقيت و پشتكار خودم. -بهتر از روز قبلم باشم و انگيزه پيشرفت و موفقيت پيدا كنم. -شاد باشم كه با تمركز بيشتر و راحت تر تصميم بگيرم. -ما همه مشكلات داريم ولي به اينجا مياييم تا ياد بگيريم چگونه شرايط را بهتر كنيم نه اينكه بي تفاوت باشيم. |
در ادامه استاد اظهار داشت بسياري از كساني كه در زندگي حس بدی دارند به دليل اين است كه معتقدند شانس ندارند. خيلي اتفاقات را نمي‌شود فراموش كرد و در واقع لزومي هم ندارد كه كامل فراموش شوند، همین تلاش براي فراموش كردن، موجب يادآوري مجدد و ایجاد ناراحتي مي‌شود. بايد بتوانيم انگيزه‌هاي دیگری را در اولويت افكارمان قرار دهيم، همین امر سبب مي‌شود اتفاقات ناگوار را نه اينكه فراموش بلكه كمرنگ كنيم.
پس از بررسي انگيزه‌هاي شركت كنندگان، جملاتي در اختيار حضار قرار گرفت و از آنان خواسته شد آنها را يك به يك با صدای بلند بخوانند و نظر بدهند:
- تلاش مي‌كنم كار را به بهترين وجه انجام دهم؛
- من خياط هستم و سعي مي‌كنم به بهترين وجه اين كار را انجام دهم و اين به من انگيزه بيشتر و حس شادي مي‌دهد؛
- هيچ چيز در من انگيزه ايجاد نمي‌كند؛
- مي توانم كار سودمندي را تحت شرايط استرس انجام دهم؛
- هر گام موفقيت آميز در من اميدواري ايجاد ميكند؛
- من با خياطي كردن انگيزه ادامه تحصيل پيدا كردم؛
- مي توانم براي معني دادن به زندگيم تا حد امكان تلاش كنم؛
- به توانايي‌هاي خود در زمينه ارتباط با ديگران اعتماد دارم.
پس از آن آقای اسماعیلی در رابطه با انگیزه توضیحاتی ارایه کردند. به زعم ایشان فرد بیان کننده این جمله «من خياط هستم و سعي مي‌كنم به بهترين وجه اين كار را انجام دهم و اين به من انگيزه بيشتر و حس شادي مي‌دهد» انگيزه دروني دارد و نه بيروني، وی احساس رضايت ميكند، بدین معنا که منتظر نيست كارش را ديگران به طور مثال با پرداخت پول بيشتر دادن تاييد كنند. كساني كه انگيزه‌هايشان دروني است بهتر مي‌توانند استرس را كنترل كنند. همچنین فردی که اظهار می‌کند «هيچ چيز در من انگيزه ايجاد نمي‌كند» در زمره كساني است كه انگيزه‌شان را از بيرون مي‌گيرند. اما بدون تردید انسان‌هاي موفق، موفقيتشان را مديون گام‌هاي كوچكي هستند كه براي شروع برداشتند.
در ادامه جلسه يكي از مهم‌ترین سوالات كه برخی از حاضران داشتند، اين بود كه چرا فرزندان نوجوان ما بي‌انگيزه‌اند و تلاشي نمي‌كنند، به عنوان مثال خواستار ترك تحصيل هستند، و همچنين مسئوليت پذير نيستند، در اين شرايط ما چگونه مي‌توانيم كمكشان كنيم. در این باره استاد معتقد بود وقتي فرزندتان به مخالفت با شما مي‌پردازد، شما طوري رفتار نكنيد كه اگر وي يك سر طناب را به سمت خود بكشد، شما سر ديگر طناب را به سمت خودتان خواهید کشید و فرزند را بالتبع به دنبال خود می‌كشانيد. شما بايد انگيزه و كنترل دروني فرزندانتان را قوي كنيد نه بيروني. تا حدي که مي‌شود طناب را نكشيد و به طرف فرزندتان برويد و به وي خوب گوش دهيد. البته اين اصلا به اين معنا نيست كه هر چه فرزندتان گفت همان شود. اما براي اينكه موتور انگيزه دروني را روشن كنيم بايد نيازهاي زير برآورده شوند:
- نياز به احساس تعلق؛
- نياز به آزادي؛
- نياز به قدرت و پيشرفت؛
- نياز به تفريح؛
- نياز به بقا و امنيت.
كنترل بيروني شامل تحقير كردن، مقايسه كردن، باج دادن، داد زدن، نصیحت، تهدید، تنبیه، قهر، کَل کَل، انتقاد، گلایه، شکایت و غرغر است که هر کدام از این رفتارها انگیزه‌های درونی را برای موفقیت و شادابی و مسئولیت پذیری کاهش می‌دهند و مانع از خودکارآمدی و توانمندسازی افراد می‌شوند.
اما كنترل دروني در شرايط زير بدست مي آيد:
- سكوت كردن؛
- خوب گوش دادن؛
- پذيرش و همدلي (به اين معنا نيست كه هر چه وي گفت درست است، بلكه بدين معناست كه فقط با هيجان وی همدلي كنيم و وقتي آرام شد با وي گفتگو كنيم)؛
- احترام؛
- گفتگو؛
- پرسشگري و خوب پرسيدن (سوال خوب محاكمه نيست)؛
- تشويق نه پاداش؛
- الگو بودن؛
- حمايت منطقي.
براي برقراري يك ارتباط موفق بايد مثلث زير با هر سه بُعد آن ايجاد شود:
- ارتباطي كه در آن منصف باشيم؛
- ارتباطي كه محترمانه باشد (احترام بگذاريد حتي زماني كه بي احترامي مي‌بينيد، مرتب از كلماتي بگوييد كه اعتماد به نفسشان بيشتر شود)؛
- قاطع و جدي باشيم نه خشن.
چگونگی رفتار والدین با فرزندان:
اگر منصف + احترام = لوس مي‌شود
اگر قاطع + احترام = حرفمون خريدار ندارد
اگر منصف + قاطع = ديكتاتوري
اگر منصف + قاطع + احترام = اعتماد در رابطه
در هر حال براي افزايش مسئوليت پذيري فرزندان بايد:
- اول از همه خودمان الگو باشيم؛
- سرزنششان نكنيم؛
- در نظر بگيريم كه تربيت زمان مي‌برد، پس صبور باشيم.
در پايان جلسه نیز همانند جلسه پیش يكي دیگر از خانم‌هاي مددجو به عنوان فردي موفق كه توانسته بود با داشتن انگيزه، مشكلات را پشت سر بگذارد و به استقلال مالي برسد براي سایر شرکت کنندگان از تجربياتش گفت و از بنياد به خاطر حمايت‌هایش در این مدت تشكر و قدردانی كرد. سپس وی اعلام کرد که زین پس از چرخه حمایتی بنیاد خیریه خارج می‌شود. بنیاد خیریه حضرت علی برای این بانوی توانمند آرزوی موفقیت بیش از پیش دارد.