نقش زنان روستایی در توسعه پایدار جوامع

چهارشنبه 24 آذر 1400

زنان روستایی

سازمان ملل متحد بر سه مناسبت جهانی که نقش کلیدی زنان را در توسعه جوامع نشان می­دهد تاکید می کند؛ روز جهانی زنان روستایی، روز جهانی غذا و روز جهانی ریشه­ کن کردن فقر.

زنان روستایی عامل اصلی در توسعه جوامع هستند. آن‌ها در مسیر دستیابی به تغییروتحول در حوزه اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی و در نهایت در راه رسیدن به توسعه پایدار، نقش کاتالیزور را بازی می‌کنند. اما دسترسی محدود آن­ها به مراقبت‌های بهداشتی-آموزشی و چالش‌های فراوان دیگری که با آن روبه‌رو می‌شوند سبب می‌شود بحران‌های غذایی و اقتصادی جهان و همچنین تغییرات آب‌وهوایی، تشدید شوند. توانمندسازی زنان روستایی با توجه به حضور گسترده آنان در کار کشاورزی به عنوان نیروی کار، نه ‌تنها برای رفاه افراد، خانواده‌ها و جوامع روستایی، بلکه برای بهره‌وری کلی اقتصادی نیز ضروری است.

بخش زنان سازمان ملل متحد از رهبری و مشارکت زنان روستایی در تدوین قوانین، سیاست‌ها و برنامه‌هایی که بر زندگی آن‌ها تاثیرگذار است؛ از جمله بهبود امنیت غذایی و معیشت بهتر روستایی، حمایت می‌کند. آموزش و مجهز کردن آن‌ها به مهارت‌هایی برای دست‌یافتن به معیشتی بهتر و تطبیق فناوری با نیازهای آن‌ها نیز ازبرنامه‌های این سازمان است.

همچنین براساس توافقی همگانی و صریح، رفع موانعی که بر سر این راه وجود دارد و در بررسی‌ پیشرفت‌های هر کشور نیز منعکس شده، به طور مشخص در دستور کار برنامه توسعه پایدار سال ۲۰۳۰ قرار گرفته است. این موارد شامل رفع موانع اقتصادی و مالی برای تحصیل دختران، مانند کاهش شهریه مدارس و تهیه کمک هزینه تحصیلی و ارائه حمایت‌های غیرمالی، به ویژه در مناطق روستایی و دورافتاده می‌باشد. اصلاحات قانونی برای تضمین حقوق برابر زنان در مالکیت و همچنین تحقق سلامت جنسی و باروری آن‌ها مورد نیاز است. ایجاد امکان افزایش دسترسی به مراقبت های بهداشتی، آموزش کارکنان مراکز بهداشتی در این مناطق و نیز بهبود دسترسی به داروها و کالاهای اساسی به طور رایگان، بسیار مهم است. در حوزه برنامه‌ریزی برای تنظیم خانواده، کمبودهایی که زنان روستایی با آن مواجه هستند بسیار زیاد است و بدون دسترسی کافی به ماما، میزان مرگ‌ومیر آن‌ها بالاست. برای استفاده حداکثری از منابع یا تغییر آن‌ها، زنان باید بتوانند مهارت‌های خود را از طریق دسترسی به خدمات توسعه کشاورزی، فناوری، آموزش‌ها و اعتبار مالی ارتقا دهند.

زنان نقش مهمی در تولید مواد غذایی ایفا می‌کنند و بخش بزرگی از نیروی کار کشاورزی را در سطح جهان تشکیل می‌دهند. اگر منابع به طور برابر در اختیار زنان قرار گیرد، زنان می توانند مشارکت بیشتری داشته‌باشند. فائو تخمین می‌زند که اگر زنان کشاورز (43درصد از نیروی کار کشاورزی در کشورهای در حال توسعه) مساوی با مردان به منابع دسترسی داشته‌باشند، تولید محصولات کشاورزی در 34 کشور در حال توسعه به طور متوسط تا 4درصد افزایش می‌یابد. این مسئله می‌تواند تعداد افراد مبتلا به سوءتغذیه در این کشورها را تا 17درصد کاهش دهد؛ به عبارت دیگر، 150 میلیون نفر از تعداد گرسنگان جهان می کاهد.

بیشتر جمعیت افراد فقیر در دنیا را زنان تشکیل می‌دهند. ریشه‌کن کردن فقر چالشی کلیدی برای زنان روستایی است. بحران کرونا میزان فقر را به طور چشمگیری در میان زنان افزایش داده‌ و همچنان شکاف بین مردان و زنانی را که در فقر زندگی می کنند بیشتر می‌کند. انتظار می‌رفت نرخ فقر در میان زنان بین سال‌های 2019 تا 2021 حدود 2.7درصد کاهش یابد، اما به دلیل شیوع بیماری کرونا این عدد حدود 9.1درصد افزایش داشته‌است. این پیش بینی‌ها که توسط نهاد زنان سازمان ملل و نهاد برنامه پیشرفت و توسعه ملل متحد انجام شده، نشان می‌دهد درحالیکه همه‌گیری به طور کلی بر فقر جهانی تاثیر گذاشته‌است، زنان بیشتر از سایر گروه‌ها تحت تاثیر قرار گرفته‌اند. تا سال 2021، به ازای هر 100 مرد 25 تا 34 ساله که در فقر مطلق زندگی می‌کنند، 118 زن وجود دارد و این رقم تا سال 2030 به 121 زن به ازای هر 100 مرد  افزایش خواهد یافت. افزایش فقر مطلق در بین زنان، نتیجه اشکالات عمیق و جدی در سیستم اقتصادی و اجتماعی کشورهاست. همه ما می‌دانیم که زنان بیشترین مسئولیت را را در مراقبت از خانواده برعهده دارند، با این حال، به نسبت مردان درآمد و درنتیجه‌ پس‌انداز کمتری دارند و از امنیت شغلی پایینی برخوردارند.  این گزارش‌ها حاکی از آن است که همه‌گیری کرونا، تا پایان سال 2021، حدود 96 میلیون نفر را دچار فقر مطلق خواهد کرد که 47 میلیون نفر از این تعداد، زن و دختر هستند. با این حال اگر دولت‌ها استراتژی جامعی را با هدف بهبود دسترسی به آموزش و تنظیم خانواده، دستمزد مناسب و برابر به اجرا گذارند می‌توان بیش از 100 میلیون زن و دختر را از فقر رها کرد. سرمایه‌گذاری برای کاهش نابرابری‌های جنسیتی نه‌تنها هوشمندانه و مقرون به‌صرفه است، بلکه یک انتخاب ضروری برای دولت هاست که می توانند از آن برای معکوس کردن تاثیر همه‌گیری بر کاهش فقر انجام دهند.